Zamir Mati e sqaron njëherë e mirë: Pse "ngjarja në Ngushticën e Korfuzit" nuk është "incident"

Në një bisedë të thelluar me Ilir Demalia në emisionin “N’xhiro me Syçin”, Zamir Mati trajton një prej kapitujve më pak të njohur të historisë shqiptare të periudhës pas Luftës së Dytë Botërore: ngjarjen në ngushticën e Korfuzit, e cila ka qenë objekt diskutimesh dhe keqkuptimesh ndërkombëtare.

 

“Duke folur për këtë, duhet të kuptojmë ndryshimin mes ‘incidentit’ dhe ‘ngjarjes në ngushticën e Korfuzit’,” shpjegon Mati. “Anglezët e kanë përdorur termin ‘incident’ për ta bërë Shqipërinë fajtorë paraprakisht, por në fakt nuk ishte kështu.”

 

Ai tregon se Shqipëria kishte vendosur mina në një kanal të njohur nga të gjithë, përfshirë britanikët, për mbrojtjen e bregdetit, por kjo u keqinterpretuar. “Anglezët kërkuan nga OKB-ja të hapej një tribunal kundër Shqipërisë, duke përdorur termin ‘incident’.”

 

Megjithatë, sekretariati i OKB-së i kërkoi Gjykatës Ndërkombëtare të Hagës që çështja të trajtohej me termin më neutral “ngjarja në ngushticën e Korfuzit”. “Pra, në dokumentat zyrtare, ne shohim dy termat, njëri politik dhe njëri juridik,” sqaron Mati. “Kjo ndryshon mënyrën sesi shikohet përgjegjësia.”

 

Demalia pyet: “Pra, cilin term duhet ta pranojmë?”

Mati përgjigjet: “Natyrisht, duhet të pranojmë ‘ngjarjen në ngushticën e Korfuzit’, sepse është termi që ka peshë juridike dhe tregon më mirë realitetin e asaj periudhe.”

 

Ai thekson se kjo histori reflekton përpjekjet e vazhdueshme për të mbrojtur sovranitetin shqiptar në një zonë të ndjeshme gjeopolitike dhe mbron nevojën për interpretim të drejtë të fakteve historike pa paragjykime politike.