CNN zbulon raportin sekret: Sulmi amerikan nuk i shkatërroi dot centralet e Iranit

Sulmet ushtarake amerikane ndaj tre prej objekteve bërthamore të Iranit fundjavën e kaluar nuk i shkatërruan komponentët kryesorë të programit bërthamor të vendit dhe me shumë gjasa e vonuan atë vetëm me disa muaj. Është ky një vlerësim paraprak i inteligjencës amerikane i cituar nga CNN sipas burimeve të marra nga 4 persona që kishin dijeni për të.

 

Vlerësimi, i cili nuk është raportuar më parë, u prodhua nga Agjencia e Inteligjencës së Mbrojtjes, krahu i inteligjencës së Pentagonit. Ai bazohet në një vlerësim të dëmeve të operacionit të kryer nga Komanda Qendrore e SHBA-së pas sulmeve amerikane, tha një nga burimet.

 

Analiza e dëmeve në vendet dhe ndikimi i sulmeve në ambiciet bërthamore të Iranit është duke vijuar dhe mund të ndryshojë nëse më shumë të dhëna nga inteligjenca do të bëhen të disponueshme. Por gjetjet e hershme janë në kundërshtim me pretendimet e përsëritura të Presidentit Donald Trump se sulmet “i zhdukën tërësisht dhe plotësisht” objektet e pasurimit bërthamor të Iranit. Sekretari i Mbrojtjes Pete Hegseth tha gjithashtu të dielën se ambiciet bërthamore të Iranit “janë zhdukur”.

 

 

Dy nga personat që kanë parë vlerësimin e shërbimeve sekrete thanë se rezervat e uraniumit të pasuruar të Iranit nuk u shkatërruan. Një nga personat tha se centrifugat janë kryesisht “të paprekura”. “Pra, vlerësimi (i DIA-s) është se SHBA-të i shtynë iranianët ndoshta vetëm disa muaj prapa, maksimumi” – shtoi ky person.

 

Shtëpia e Bardhë pranoi ekzistencën e raportit të bërë, por tha se nuk pajtohej me të. Sekretarja e shtypit e Shtëpisë së Bardhë, Karoline Leavitt, i tha CNN-së në një deklaratë: “Ky vlerësim i supozuar është krejtësisht i gabuar dhe u klasifikua si “sekret i lartë”, por prapëseprapë iu tregua CNN nga një humbës anonim i nivelit të ulët në komunitetin e inteligjencës.

 

Rrjedhja e këtij vlerësimi të supozuar është një përpjekje e qartë për të poshtëruar Presidentin Trump dhe për të diskredituar pilotët e guximshëm luftarakë që kryen një mision, të ekzekutuar në mënyrë të përsosur për të zhdukur programin bërthamor të Iranit. Të gjithë e dinë se çfarë ndodh kur hedh 14 bomba 30 000 paundëshe në mënyrë të përsosur mbi objektivat e tyre. Zhdukje totale.”

 

Ushtria amerikane ka thënë se operacioni shkoi sipas planit dhe se ishte një “sukses i jashtëzakonshëm”. Është ende herët që SHBA-të të kenë një pamje gjithëpërfshirëse të ndikimit të sulmeve dhe asnjë nga burimet nuk përshkroi se si vlerësimi i DIA-s krahasohet me pikëpamjen e agjencive të tjera në komunitetin e inteligjencës. SHBA-të po vazhdojnë të mbledhin informacione, përfshirë edhe nga brenda Iranit, teksa vlerësojnë dëmin.

 

Izraeli kishte kryer sulme ndaj objekteve bërthamore iraniane për ditë të tëra para operacionit ushtarak amerikan, por pretendoi se kishte nevojë për bombat amerikane kundër bunkerëve për të përfunduar punën. Kur bombarduesit amerikanë B-2 hodhën një duzinë bombash në dy nga objektet bërthamore, uzinën e Pasurimit të Fordow dhe Kompleksin e Pasurimit Natanz, bombat nuk i eliminuan plotësisht centrifugat dhe uraniumin shumë të pasuruar, sipas njerëzve të njohur me vlerësimin.

 

Ndikimi në të tre vendet – Fordow, Natanz dhe Isfahan – ishte kryesisht i kufizuar në strukturat mbitokësore, të cilat u dëmtuan rëndë, thanë burimet. Kjo përfshin infrastrukturën e energjisë së tyre dhe disa nga objektet mbitokësore të përdorura për ta kthyer uraniumin në metal për prodhimin e bombave.

 

Hegseth i tha CNN: “Bazuar në gjithçka që kemi parë – dhe unë i kam parë të gjitha – fushata jonë e bombardimeve zhduku aftësinë e Iranit për të krijuar armë bërthamore. Bombat tona masive goditën saktësisht vendin e duhur në secilin objektiv dhe funksionuan në mënyrë perfekte. Ndikimi i këtyre bombave është varrosur nën një mal rrënojash në Iran. Kështu që kushdo që thotë se bombat nuk ishin shkatërruese thjesht po përpiqet të minojë Presidentin dhe misionin e suksesshëm.”

 

Të martën në mëngjes, Trump përsëriti besimin e tij se dëmi nga sulmet ishte i konsiderueshëm. “Mendoj se është shkatërruar plotësisht”, tha ai, duke shtuar: “Ata pilotë goditën objektivat e tyre. Ato objektiva u zhdukën dhe pilotëve duhet t’u jepet merita.” I pyetur për mundësinë e rindërtimit të programit të tij bërthamor nga Irani, Trump u përgjigj: “Ai vend është nën shkëmb. Ai vend është shkatërruar.”

 

Teksa Trump dhe Hegseth kanë qenë optimistë për suksesin e sulmeve, Kryetari i Shtabit të Përbashkët të Ushtrisë Dan Caine tha të dielën se vlerësimi i dëmit ishte ende në vazhdim ishte “shumë herët” për të komentuar nëse Irani ende mban disa aftësi bërthamore.

 

Përfaqësuesi republikan Michael McCaul, kryetar emeritus i Komitetit të Punëve të Jashtme të Dhomës së Përfaqësuesve, nuk u bëri jehonë pretendimeve të Trump se programi iranian ishte “zhdukur” kur u pyet nga CNN. “Jam informuar për këtë plan në të kaluarën dhe nuk kishte për qëllim kurrë shkatërrimin e plotë të objekteve bërthamore, por përkundrazi shkaktimin e dëmeve të konsiderueshme”, – tha McCaul për CNN, duke iu referuar planeve ushtarake amerikane për të goditur objektet bërthamore iraniane. “Gjithmonë dihej se do të ishte një pengesë e përkohshme.”

 

Jeffrey Lewis, një ekspert armësh dhe profesor në Institutin Middlebury të Studimeve Ndërkombëtare, i cili ka shqyrtuar nga afër imazhet satelitore komerciale të vendeve të sulmit, u pajtua me vlerësimin se sulmet nuk duken të ketë përfunduar programin bërthamor të Iranit.

 

“Armëpushimi erdhi pa qenë në gjendje as Izraeli dhe as Shtetet e Bashkuara të shkatërronin disa objekte kryesore bërthamore nëntokësore, duke përfshirë ato pranë Natanzit, Isfahanit dhe Parçinit”, tha Lewis, duke iu referuar armëpushimit midis Izraelit dhe Iranit që Trump njoftoi të hënën. Parçini është një kompleks i veçantë bërthamor pranë Teheranit. “Këto objekte mund të shërbejnë si bazë për rindërtimin e shpejtë të programit bërthamor të Iranit.”

 

Më herët të martën, u anuluan takimet e klasifikuara informuese si për Dhomën e Përfaqësuesve ashtu edhe për Senatin mbi operacionin. Informacioni i të gjithë Senatit është zhvendosur për të enjten, sipas dy burimeve të njohura me çështjen. Dy burime të veçanta të njohura i thanë CNN se takimi informues për të gjithë ligjvënësit e Dhomës së Përfaqësuesve është shtyrë gjithashtu. Nuk ishte e qartë pse u vonua ose kur do të riplanifikohej.

 

Përfaqësuesi Demokrat Pat Ryan i Nju Jorkut tha në emisionin X të martën se “Trump sapo anuloi një informim të klasifikuar të Dhomës së Përfaqësuesve mbi sulmet ndaj Iranit pa asnjë shpjegim. Arsyeja e vërtetë? Ai pretendon se shkatërroi ‘të gjitha objektet dhe kapacitetet bërthamore’; ekipi i tij e di se nuk mund t’i mbështesë mburrjen dhe budallallëqet e tij.”

 

Siç ka raportuar CNN, prej kohësh ka pasur pyetje nëse bombat amerikane kundër bunkerëve, të njohura si Depërtues të Mjeteve të Lëndës së Parë, do të ishin në gjendje të shkatërronin plotësisht vendet bërthamore shumë të fortifikuara të Iranit që janë varrosur thellë nën tokë – veçanërisht në Fordow dhe Isfahan, kompleksi më i madh i kërkimit bërthamor të Iranit.

 

Vlen të përmendet se SHBA-të e goditën Isfahanin me raketa Tomahawk të lëshuara nga një nëndetëse në vend të një bombe kundër bunkerëve. Kjo për shkak se ekzistonte një mirëkuptim se bomba ka të ngjarë të mos depërtonte me sukses në nivelet më të ulëta të Isfahanit, të cilat janë varrosur edhe më thellë se Fordow, tha një nga burimet.

 

Zyrtarët amerikanë besojnë se Irani gjithashtu mban objekte të fshehta bërthamore që nuk u shënjestruan nga sulmi dhe mbeten funksionale, sipas dy burimeve të njohura me çështjen.