.png)
Është ndarë nga jeta regjisori i madh i kinematografisë shqiptare, Dhimitër Anagnosti. Ai ka myllur sytë përgjithmonë në moshën 89-vjeçare.
Lajmin e trishtë e ka bërë publik e bija, Juna Anagnosti,
përmes një postimi në rrjetet sociale ku shkruan: “Lamtumirë Dhimitër Anagnosti
Ndërron jetë regjisori i madh Dhimitër Anagnosti, regjisori i jetës sonë! Pas
një lëngimi të gjatë ju binde ligjit të jetës! Lamtumirë babush!”
Dhimitër Anagnosti konsiderohet si një nga mjeshtrat më të
mëdhenj të ekranit shqiptar. Ai është regjisor i filmave që kanë lënë gjurmë të
pashlyeshme në kujtesën kolektive si “Lulëkuqet mbi mure”, “Përrallë nga e
kaluara”, “Gjoleka, djali i Abazit”, dhe dhjetëra të tjerë. Ndër të tjera ai ka
lënë gjurmë edhe si skenarist dhe autor librash.
Gjatë karrierës së tij të gjatë, ai u vlerësua me tituj të
lartë, mes tyre “Nderi i Kombit”, ndërsa ka shërbyer edhe si ministër i
Kulturës në vitet ’90.
Dhimitër Anagnosti lindi në Vuno më 23 janar 1936 dhe
konsiderohet si një nga regjisorët shqiptarë më të rëndësishëm të shekullit XX.
Shkollën fillore e kreu në fshatin e lindjes dhe shkollën unike dhe të mesme të
përgjithshme i kreu në Vlorë. Më 1954 – 1960 ndoqi Institutin Kinematografik
“VGIK” të Moskës, ku u diplomua për kinooperator.
Së bashku me Viktor Gjikën xhiruan si punë diplome filmin
“Njeriu kurrë nuk vdes”, një ekranizim i tregimit të Ernest Heminguejt, i cili
u vlerësua me Çmimin e Parë në Festivalin Botëror të Shkollave Kinematografike,
që u zhvillua në Holandë më 1961.
Filloi punë si operator në Kinostudion “Shqipëria e re” në
1961, me filmin “Debatik” (1961) e më pas me filmin “Toka jonë” (1964). Xhiroi
edhe të parin film dokumentar me ngjyra “Gurët dekorativë”.
Filmin e parë si regjisor e realizoi në vitin 1966, së
bashku me Viktor Gjikën, “Komisari i dritës” dhe një vit më vonë i vetëm si
regjisor filmin “Dueli i heshtur”.
Në karrierën e tij 40-vjeçare ka realizuar 14 filma
artistikë, 10 filma dokumentarë, ka fituar mjaft çmime në konkurse të ndryshme
kombëtare e ndërkombëtare. Është autor i 15 skenarëve dhe pothuajse në të
gjithë filmat e tij skenarin e ka shkruar vetë.
Anagnosti ishte njeriu i mendimit të lirë, këmbëngulës në
mbrojtjen e pikëpamjeve të tij, me një kurajë qytetare, e cila e ka vënë shpesh
në shënjestër të mediokërve.
Për cilësitë e tij të rralla artistike, si dhe për veprat e
tij dinjitoze është nderuar me titullin “Artist i Popullit”, 1987 dhe me kupën
e karrierës në Festivalin e 10të Filmit Shqiptar. Viti 1991 e gjen të impenjuar
në lëvizjen demokratike për pluralizmin në Shqipëri, motiv për të cilin
zgjidhet edhe deputet i Partisë Demokratike në Kuvendin e Shqipërisë
(1991-1996). Në 12 prill 1992 u emërua ministër i Kulturës, Rinisë dhe
Sporteve, post të cilin e mbajti deri në 4 dhjetor 1994, ku dha dorëheqjen.
Anagnosti ishte ideator dhe kryetar i Fondacionit për Artin
dhe Kulturën “Fan Noli”, duke mbështetur intelektualët më aktivë, duke u
impenjuar në forcimin e kulturës shqiptare në vend e në botë.
Në vitin 2001 shkroi, dhe vuri në skenë në Teatrin Kombëtar
dramën e vetme “Nata e trokitjeve në xham”.
Ndërsa në vitin 2005 korri sukses me filmin e tij më të
fundit “Gjoleka, djali i Abazit”, film i nderuar me dy çmime ndërkombëtare në
Itali.
Anagnosti ishte i martuar me aktoren e mirënjohur të skenës
dhe ekranit shqiptar, “Artisten e Merituar” Roza Anagnosti.
Ai është autor i shumë filmave shqip:
* Gjoleka, djali i Abazit (2006)
* Kthimi i ushtrisë së vdekur (1989)
* Përrallë nga e kaluara (1987)
* Gurët e shtëpisë sime (1985)
* Kujtime nga Gjirokastra (1983)
* Vëllezër dhe shokë (1982)
* Në shtëpinë tonë (1979)
* Monumenti (1977)
* Lulëkuqet mbi mure (1976)
* Kur hiqen maskat (1975)
* Cuca e maleve (1974)
* Përjetësi (1974)
* Motive nga dita e diel (1973)
* Malet me blerim mbuluar (1971)
* Parafabrikatet (1970)
* Plagë të vjetra (1968)
* Duel i heshtur (1967)
* Komisari i dritës (1966)
* Njeriu kurrë nuk vdes (1961).
Dhimitër Anagnosti, do të mbetet si një prej figurave më të
dashura dhe më me ndikim në artin dhe kulturën shqiptare.
No comments:
Post a Comment