Nga brenda ofensivës sharmante të NATO-s, që tronditi po aq sa dhe rezultati

Duhet të ketë qenë gjëja e fundit që i nevojitej shefit të NATO-s.

 

Të martën vonë, në prag të një samiti vendimtar që do të siguronte një investim brez pas brezi në mbrojtjen e NATO-s, llogaria e Donald Trump në Truth Social u mbush me një foto të vetme: një mesazh i mbushur me nënshkrimin “Mark Rutte”, i shkruar në një stil kopjues të Trump dhe plot me lëvdata servile për presidentin e SHBA-ve.

 

“Po fluturoni drejt një tjetër suksesi të madh në Hagë sonte”, shkruhej në mesazhin e Rutte.

 

 

“Evropa do të paguajë në një mënyrë të madhe, siç duhet, dhe do të jetë fitorja juaj”, vazhdoi ai.

 

“Do të arrini diçka që asnjë president amerikan në dekada nuk mund ta bënte”.

 

Ndërsa bota diplomatike është përkulur ndaj shumë normave të Shtëpisë së Bardhë të Trump, kjo ishte ekstreme.

 

Duke i dyfishuar komentet të nesërmen, duke thënë se Trump meritonte merita për veprimet e tij ndaj Iranit dhe NATO-s, Rutte kaloi mes mosbesimit të shumë vëzhguesve ndaj tonit të tij të përulur.

 

Por, ndërsa samiti po kulmonte, kishte një ndjesi në rritje se ai mund të kishte arritur një mjeshtëri diplomatike.

 

Rutte, ish-kryeministri holandez, nuk është i panjohur me marrëdhëniet me Trump, pasi ka përdorur sharmin e tij të lehtë në disa vizita në Washington, DC, gjatë mandatit të parë të Trump.

 

Duke shfaqur një imazh të qetë dhe të relaksuar – buzëqeshja e tij karakteristike djaloshare nuk i largohej kurrë nga fytyra – ofensiva e sharmit të Rutte i bën jehonë asaj të udhëheqësve të tjerë të NATO-s.

 

Presidenti francez Emmanuel Macron ka krijuar një vëllazëri të zhurmshme me Trump; Presidenti finlandez Alex Stubb u lidh me të gjatë raundeve të golfit, dhe kryeministrja italiane e ekstremit të djathtë Giorgia Meloni ka fituar një reputacion si një lloj pëshpëritëseje për Trump: Ajo është një “grua fantastike”, sipas fjalëve të Trump.

 

Mesazhi i Rutte – i nënshkruar me mbiemrin e tij – ndoshta fliste për një marrëdhënie më pak miqësore. Kështu bëri edhe një nga reagimet e Trump të mërkurën: “Mendoj se ai më pëlqen. Nëse jo, do t’ju ​​njoftoj. Do të kthehem dhe do ta godas fort”.

 

Por në Hagë, Rutte dukej i gatshëm të bënte gjithçka për të zbutur egon e presidentit amerikan dhe për t’i shpëtuar fytyrën.

 

Vendimi i Trump për të sulmuar programin bërthamor të Iranit ishte “jashtëzakonisht mbresëlënës”, i tha shefi i NATO-s Trump.

 

“Sinjali që i dërgon pjesës tjetër të botës është se ky president, kur bëhet fjalë për këtë, po, ai është një njeri paqeje, por nëse është e nevojshme, ai është i gatshëm të përdorë forcën”.

 

Herë pas here gjatë samitit, ndërhyrjet e Rutte e qetësuan qëndrimin e Trump – duke zbutur uljen e tij pas një “f**k” të zjarrtë ndaj Iranit dhe shkëmbimit të fundit të raketave të Izraelit që ndriçuan titujt ndërkombëtarë.

 

Përgjigja e Rutte: një shaka mënjanë para kamerave të botës.

 

“Daddy ndonjëherë duhet të përdorë gjuhë të fortë”, tha ai pranë Trump, pasi presidenti amerikan përdori analogjinë e dy fëmijëve që luftojnë për të përshkruar konfliktin midis Iranit dhe Izraelit.

 

Rutte më vonë tha se nuk po i referohej Trump si “baba”, por thjesht po përdorte një metaforë.

 

Holandezi nuk kurseu lëvdatat për sulmet e Trump ndaj Iranit – një konflikt teknikisht jashtë rrotës së NATO-s – ndërsa presidenti kundërshtoi sugjerimet në një vlerësim të qeverisë të publikuar që minonte pretendimin e tij se sulmet “zhdukën” pjesë të programit bërthamor të Iranit.

 

“Sekretari i përgjithshëm e di se marrëdhëniet personale kanë shumë rëndësi për këtë administratë”, tha për CNN Torrey Taussig, një bashkëpunëtor i lartë në Këshillin Atlantik dhe një ish-këshilltar i politikës së NATO-s në Pentagon.

 

“Mendoj se ky është një lloj momenti për të mbajtur hundën. Sigurohuni që të mos ketë fishekzjarre në Hagë. Bëni një foto të mirë dhe shkoni në shtëpi”, shtoi ajo.

 

Përtej Rutte-s, i gjithë samiti ishte skalitur rreth Trump.

 

I shkurtuar, agjenda përfshinte një seancë të vetme për udhëheqësit; ekspertët kanë sugjeruar se kjo ishte për Trump, i cili më parë këtë muaj nuk mori pjesë në përfundim të samitit të G7, duke humbur një takim me Presidentin ukrainas Volodymyr Zelensky.

 

Sigurisht, rezultati i samitit është kryesisht i paracaktuar, pas raundeve të para-negociimeve për t’u siguruar që udhëheqësit duhej të miratonin vetëm deklaratat.

 

Lufta e Ukrainës me Rusinë – deri tani çështja më urgjente në agjendën e NATO-s – u hoq gjithashtu nga deklarata përfundimtare e samitit, hera e parë që mungon që nga pushtimi i plotë i Ukrainës nga Presidenti rus Vladimir Putin në vitin 2022.

 

Edhe xhevahiri i kurorës së takimit, premtimi për të shpenzuar 5% të produktit të brendshëm bruto për mbrojtje (të ndarë në kërkesat kryesore të mbrojtjes dhe 1.5% në shpenzimet që lidhen me mbrojtjen deri në vitin 2035), ishte një produkt i markës Trump.

 

Në janar, Trump hodhi idenë e një objektivi shpenzimesh prej 5% për anëtarët e NATO-s, një shifër që nuk ishte marrë seriozisht në konsideratë më parë, pasi anëtarët po shkonin drejt 2%.

 

“Të gjithë mund ta përballojnë. Janë në 2%, por duhet të jenë në 5%”, u tha ai gazetarëve.

 

Qëllimet, jo mjetet

 

Por Rutte mund të ketë qeshur i fundit.

 

Samiti ishte, sipas të gjitha gjasave, një fitore për NATO-n: Anëtarët ranë dakord unanimisht të rrisin shpenzimet në nivelet më të larta pas Luftës së Ftohtë – dhe e falënderuan Trump për këtë.

 

“Në diplomaci, përpiqesh të arrish një qëllim dhe një synim, dhe çfarë arritëm këtu? Arritëm një rezultat historik, ku NATO u kthye në rrënjët e saj të mbrojtjes kolektive”, tha Stubb i Finlandës për CNN në margjinat e samitit.

 

Spanja ishte një përjashtim i dukshëm, duke nxitur një gjuhë më të butë që mund të ketë lënë një boshllëk për kombin iberik për të përmbushur përgjegjësitë e tij për aftësitë ushtarake të NATO-s pa pasur nevojë të shpenzojë 5% të PBB-së.

 

Udhëheqësit – të udhëhequr, sigurisht, nga Rutte – e veçuan Trump si presionin e vetëm përgjegjës për bashkimin përfundimtar të aleatëve të NATO-s drejt objektivave të shpenzimeve të paimagjinueshme më parë.

 

Shpenzimet e rritura të mbrojtjes “janë suksesi i Presidentit Donald Trump”, u tha gazetarëve në samit Presidenti polak Andrzej Duda.

 

“Pa udhëheqjen e Trump, do të ishte e pamundur”, shtoi ai.

 

Homologu i tij lituanez sugjeroi një moto të re për aleancën, “Ta bëjmë NATO-n përsëri të madhe”, ndërsa mirëpriti presionin që Trump kishte ushtruar mbi aleatët kopracë.

 

“Jam i gatshëm për të gjithë presionin që mund të marrim”, tha për CNN Ministri i Mbrojtjes i Lituanisë Dovile Sakaliene.

 

Kombet më të vogla në vijën e parë me Rusinë u inkurajuan nga një angazhim i gjerë i aleancës për të përmbushur nivelet e shpenzimeve që ata kishin udhëhequr kryesisht sulmin.

 

Të gjithë fitojnë

 

Një zyrtar i Evropës Perëndimore përpara samitit ndau frikën me CNN se samiti do të dëmtohej nga një tjetër grindje diplomatike rreth Trump.

 

Por në publik, komentet mbi mesazhet e Rutte drejtuar Trump ishin kryesisht të ndaluara, me udhëheqësit që i shmangeshin ose i shmangeshin pyetjeve.

 

Presidenti i Finlandës nuk u tërhoq nga mesazhet e sekretarit të përgjithshëm të NATO-s, por megjithatë tha se “diplomacia ka kaq shumë forma të ndryshme”.

 

Viktimat – veçanërisht nga përleshjet diplomatike me Trump – ishin më pak se sa pritej. Vetëm Spanja u kritikua nga presidenti amerikan për zvarritjen e saj për shpenzimet prej 5% të PBB-së.

 

“Është e tmerrshme ajo që kanë bërë”, tha Trump, duke kërcënuar se do të përdorë bisedimet tregtare për ta detyruar Madridin të bjerë në vijë.

 

“Do t’i bëjmë të paguajnë dyfishin e shumës”, tha ai.

 

Edhe Zelensky – i cili ka pasur një marrëdhënie të trazuar me Trump – doli me fitore.

 

Teksa nuk u zotua për ndihmë të mëtejshme amerikane për Ukrainën, Trump sugjeroi që Kievi mund të shohë dërgesa të ardhshme të sistemit raketor Patriot nga Shtetet e Bashkuara – dhe e kritikoi Putinin si “të gabuar”, duke pranuar se udhëheqësi rus mund të ketë plane territoriale që shtrihen më tej se Ukraina.

 

Së fundmi, pikëpamjet e vetë Trump mbi NATO-n – shpesh një temë e mprehtë për presidentin e famshëm transaksional – panë një përmbysje.

 

“Këta njerëz i duan vërtet vendet e tyre”, tha Trump për udhëheqësit e NATO-s në konferencën e tij për shtyp që përfundoi samitin e NATO-s.

 

“Nuk është një mashtrim dhe ne jemi këtu për t’i ndihmuar ata të mbrojnë vendin e tyre”.

 

“Erdha këtu sepse ishte diçka që supozohej të bëja”, shtoi ai, “por u largova nga këtu pak më ndryshe”.

 

CNN